Homo rudolfensis — вымерлы «найстарэйшы»[1] від людзей, які прадстаўляе (згодна з традыцыйнымі ўяўленнямі) пераходную прыступку ад чалавека ўмелага (Homo habilis) да Homo erectus. Жылі 2,0—1,78 млн гадоў таму[2]. Рост складаў 1,5—1,8 м, вага 45-80 кг. Паводле антрапалагічных даследаванняў 2012 года, Homo rudolfensis быў не варыяцыяй Чалавека ўмелага, а прадстаўніком паралельнай лініі ў эвалюцыі старажытных людзей. Ад якой з гэтых ліній паходзіць сучасны чалавек, невядома[2][3][4].
Першыя рэшткі гэтага віду былі выяўленыя ў Кеніі[5] на беразе возера Туркана (Рудольф) у 1978 ujlpt. Другая знаходка была зроблена ў 1991 годзе на беразе возера Малаві. Чэрап KNM-ER 1470, знойдзены ў Коабі-Фора (Эфіопія) ў 1972
годзе[6] спачатку адносілі да Homo habilis. В. П. Аляксееў , у 1978 годзе[7] вылучыў яго ў асобны від H. rudolfensis[8][9]. Аднак Міў і Луіс Лікі адносяць дадзены асобнік, а таксама знойдзеныя імі ўзоры KNM-ER 62000, KNM-ER 62003 і KNM-ER 60000 да новага асобнага віда роду Homo — Homo rudolfensis[2].
Пры невялікім аб'ёме мозга Homo rudolfensis валодаў досыць буйнымі памерамі, набліжаючыся да памерах сучаснага чалавека. Плоскі твар Homo rudolfensis наводзіць на думка аб блізкім сваяцтве з відам Kenyanthropus platyops, які жылў ў Афрыцы каля 3 млн гадоў назад (Leakey et al., 2001)[10].
Невыразны таксанамічных статус Homo rudolfensis — заканамернае следства дзвюх прычын:
па-першае, складанасць вызначэння сістэматычнага становішча для палеанталагічных знаходак, калі гаворка ідзе пра блізкія віды (што нярэдка ў палеаантрапалогіі). Блізкасць Homo rudolfensis па марфалогіі да Homo habilis несумнеўная, бясспрэчны і шэраг адрозненняў. Таму кропка гледжання шмат у чым залежыць ад поглядаў канкрэтнага даследчыка на сістэматыку гамінідаў наогул.
па-другое, паступовасць марфалагічнага пераходу паміж Homo habilis і Homo rudolfensis, з аднаго боку, і Homo ergaster — з другога. Прамежкавасть знаходак, якія адносяцца да хабілісаў/рудольфенсісаў — прамое следства бесперапыннасці эвалюцыі, і прыводзіць да дыскусій: аднесці іх да прагрэсіўных аўстралапітэкаў альбо да прымітыўных Homo.
↑Алексеев В. П. Палеоантропология земного шара и формирование человеческих рас. М., Наука, 1978 г. Вид первоначально описан как Pithecanthropus rudolfensis. Часто фигурирующий год описания 1986 является только годом перевода книги на английский язык.
